Sinds ik posturaal orthostatisch tachycardie syndroom (POTS) heb, zijn vele voor anderen vanzelfsprekende dingen een uitdaging geworden. De tandarts is daar één van. Waar ik vroeger wel eens in slaap viel terwijl er in mijn mond geboord werd, geeft een tandartsbezoek nu meer spanning en sensatie dan de gemiddelde Six Flags achtbaan (al denk ik niet dat ik daar veel beter op zou reageren). Het begint al met de wannabe kanteltafeltest wanneer de tandarts de stoel naar beneden zet en wordt er daarna niet beter op: door de overdosis aan indringende hoge geluiden en fel licht moet ik vaak wel 2 dagen bijkomen van een tandartsbehandeling. Toch zul je er niet aan ontkomen af en toe je gebit te laten nakijken… Na 2 jaar POTS en diverse tandartsbezoeken heb ik wat trucs ontdekt die een tandartsbezoek draaglijker maken. In dit artikel zet ik ze voor je op een rij.
1. Een fijne tandarts
Tandartsen zijn net mensen: ze komen in vele vormen. De ene is geduldiger of begripvoller dan de ander. Als naar de tandarts gaan voor jou een uitdaging is, bijvoorbeeld door POTS of omdat je angstig bent voor de behandeling, ga dan op zoek naar een tandarts waar je je prettig bij voelt. Zelf zocht ik eigenlijk gewoon een tandarts die dichtbij m’n huis zat, maar zo kwam ik per toeval op het (Nederlandse) initiatief “De Lieve Tandarts”. Hierbij zijn tandartsen aangesloten die zoveel mogelijk met de patiënt meedenken. Dit maakt het tandartsbezoek veel aangenamer.
2. Afspraak inplannen
Als je ook zo moe wordt van een tandartsbezoek door de vele prikkels, plan je afspraak dan aan het eind van de dag. Ik heb sinds POTS één keer de fout gemaakt om om 9 uur ’s ochtends een vulling te laten plaatsen en voelde me daarna de hele dag zó waardeloos… nu plan ik mijn afspraak altijd om 16:00 in. Veel tandartsen zijn tegenwoordig ook een avond in de week geopend, maar die plek laat ik graag vrij voor de rat-racende medemens.
3. Verdoving zonder adrenaline
Wanneer je POTS hebt, reageer je waarschijnlijk overgevoelig op adrenaline, een stofje dat vaak in de verdoving zit zodat deze beter werkt. Bel daarom voorafgaand aan een tandartsbehandeling de praktijk op om te vragen of ze voor jou een verdoving zonder adrenaline bestellen. Het kan overigens wel zijn dat je dan meer verdoving nodig hebt, maar dan kun je tenminste nog slapen als je ’s avonds in bed ligt. (Eénmaal had mijn tandarts zich vergist en bleek er geen adrenaline-vrije verdoving te zijn. Toen heb ik de hele nacht wakker liggen stuiteren alsof ik op een technofeest was geweest… doen we niet meer dus.) Zelf neem ik tegenwoordig ook van te voren thuis al paracetamol, al moet ik erbij zeggen dat ik niet weet ik of dit helemaal medisch verantwoord is.
4. Zelf gaan liggen en omhoog komen, i.p.v. met de stoel meebewegen
Of het aan mijn lijf ligt, of algemeen is bij POTS, weet ik niet, maar ik word hartstikke misselijk wanneer de tandarts de stoel omlaag beweegt. Alsof ik in Villa Volta gestapt ben! Het lijkt wel een wannabe kanteltafeltest. Liever niet dus. Ik heb met mijn tandarts afgesproken dat ze de stoel alvast naar beneden zet, en dat ik dan zelf ga liggen. (Heb je meteen weer even buikspieroefening). Ook kom ik zelf omhoog. Hierbij voel ik me veel prettiger.
Noot: N.a.v. deze blog post begreep ik dat er ook POTSies zijn die het juist héérlijk vinden om zich door de tandartsstoel naar beneden te laten bewegen en lekker horizontaal te liggen. Kwestie van uitproberen hoe jouw lijf reageert dus!
5. Oordoppen en/of een koptelefoon met muziek
Als je net zo gevoelig bent voor geluid als ik, is naar de tandarts gaan ongeveer gelijk aan de hel. Gelukkig denkt mijn mondhygiëniste (die net zo lief is als mijn lieve tandarts 😉) altijd enorm met me mee. Zo verwijdert ze tandsteen bij mij handmatig, omdat dat geluid minder pijnlijk voor me is dan het geluid van het apparaat waar ze het normaal mee doet. Ik mag ook een koptelefoon met muziek opzetten, zodat ik het minder hoor. Mijn favoriet is een app met regen- en stormgeluiden.
6. Vervoer
Als ik een tandartsbehandeling heb ondergaan, ben ik daarna niet meer in staat om veilig deel te nemen aan het verkeer. Nou zit mijn eigen tandarts bij me om de hoek, maar als dat niet zo is is het handig om te zorgen dat er iemand met je meegaat om je thuis te brengen.
7. Ice, ice, baby
Om de pijn van de behandeling te verzachten, of misschien gewoon mijzelf te troosten na al deze inspanningen, sla ik van te voren ijs(jes) in. Ook zorg dat ik dat ik een paar zakken soep en genoeg soja yoghurt in huis heb, voor het geval ik langere tijd niet kan kauwen en toch trek heb. Mango lassies zijn ook ideaal: doe bevroren mangoblokjes met sojayoghurt en verse gember in de blender. Yum!
Heb jij nog goede tips om tandartsbezoek draaglijker te maken? Deel ze hieronder!
Dit is POTS 